بیم و امیدهای صنعت تجهیزات پزشکی ایران

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، موسسه تحقیقاتی فیچ می‌گوید افزایش صادرات محصولات پزشکی مصرفی برای مقابله کرونا در جهان در کنار بومی سازی برخی تجهیزات پزشکی در ایران به خاطر تحریم ها، موجب شده که فیچ انتظار داشته باشد در سال ۲۰۲۰ صادرات تجهیزات پزشکی ایران رشد نسبی داشته باشد.

فیچ سولوشنز (Fitch solutions) این پیش‌بینی را در جدیدترین گزارش خود از بازار تجهیزات پزشکی ایران و دورنمای آن در پنج سال آینده که در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۰ منتشرشده مطرح کرده است.

رادار اقتصاد این گزارش که چشم‌انداز بازار تجهیزات پزشکی ایران طی سال‌های ۲۰۱۹  تا ۲۰۲۴ بررسی می‌کند را در چند قسمت منتشر خواهد کرد. تاکنون پنج قسمت از این گزارش منتشر شده که قسمت اول از اینجا، قسمت دوم از اینجا،  قسمت سوم از اینجا، قسمت چهارم از اینجا و قسمت پنجم از اینجا قابل مشاهده است.

در قسمت ششم، نکات مهم کل گزارش، بررسی تاثیر کرونا بر بازار تجهیزات پزشکی و تحلیل SWOT بازار تجهیزات پزشکی ارائه شده است.

در این قسمت پیش بینی شده که بازار تجهیزات پزشکی ایران رشد ۱۸ درصدی بر اساس ریال طی سال های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ داشته باشد و ارزش این بازار در سال ۲۰۲۴ به ۱۰۱.۳ تریلیون ریال یا ۱.۷ میلیارد دلار برسد.

در قسمت ششم گزارش آمده است:

بازار تجهیزات پزشکی ایران رشدی دو رقمی را طی دوره ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ تجربه خواهد کرد و بیشتر نیاز ایران در این دوره از طریق واردات تامین خواهد شد. با این وجود در سال ۲۰۲۰ به دلیل رشد ضعیف اقتصادی، بازار پررونقی در این بخش نخواهیم داشت. شیوع ویروس کرونا نیز تاثیری منفی بر این بازار دارد. این در حالی است که افت قیمت نفت، توانایی چندانی برای دولت به منظور حمایت از کسب و کارها در برابر کرونا باقی نگذاشته است. شیوع کرونا هزینه های جدیدی بر بودجه عمومی تحمیل کرده و هزینه‌کرد مصرف کننده را کاهش داده که این مسئله رشد بازار تجهیزات پزشکی را محدود می کند.

نکات مهم

* پیش بینی کرده ایم بازار تجهیزات پزشکی ایران رشد ۱۸ درصدی بر اساس ریال و رشد ۱۰.۵ درصدی بر اساس دلار آمریکا طی سال های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ داشته باشد و ارزش این بازار در سال ۲۰۲۴ به ۱۰۱.۳ تریلیون ریال یا ۱.۷ میلیارد دلار برسد.

* انتظار داریم در سال ۲۰۲۰ واردات تجهیزات پزشکی توسط ایران افزایش یابد. با شیوع کرونا، تقاضا برای محصولات پیشگیری و کنترل کرونا مثل ماسک و دستکش پزشکی و تجهیزات تشخیص و درمان این بیماری افزایش یافته است. این در حالی است که در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۹ واردات تجهیزات پزشکی ایران ۱.۹ درصد کاهش یافت و به ۲۱۴.۲ میلیون دلار رسید. در سال ۲۰۱۹ کل واردات تجهیزات پزشکی ایران ۲.۶ درصد رشد کرد و به ۹۱۱.۱ میلیون دلار بالغ شد.

* ایران صادرکننده مهمی در بخش تجهیزات پزشکی نیست. این کشور در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۹ فقط ۱.۸ میلیون دلار تجهیزات پزشکی صادر کرد که البته این رقم نسبت به بازه مشابه سال قبل از آن افت ۳۷ درصدی داشته است. در سال ۲۰۱۹، کل صادرات ایران با افت ۲۱.۴ درصدی نسبت به سال قبل از آن به ۷.۸ میلیون دلار رسید.

* شیوع کرونا تولید تجهیزات پزشکی در داخل به ویژه تجهیزات لازم برای شرایط حاد جسمی و تجهیزات مصرفی را افزایش می دهد. وزیر صنعت ایران از افزایش ۳۰ برابری تولید ماسک در ایران پس از شیوع کرونا خبر داده است. در حالی که قبلا روزانه ۲۰۰ هزار ماسک در کشور تولید می شد با شیوع کرونا این رقم به ۶ میلیون عدد در روز رسیده است.

تاثیر کرونا بر بازار تجهیزات پزشکی

شیوع کرونا تاثیر شگرفی بر بازار محصولات پزشکی جهان خواهد داشت. ما انتظار داریم در اثر شیوع این بیماری، شاهد افزایش قابل ملاحظه هزینه های بهداشتی و پزشکی در جهان به ویژه در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی باشیم.

شیوع کرونا در همه کشورها هزینه های کادر درمان، زیرساخت ها، بوروکراسی و تجهیزات و کالاهای مصرفی درمانی را افزایش داده است. در عین حال این بیماری تقاضا برای تجهیزات پزشکی مورد استفاده در بخش هایی مثل عمل زیبایی را کاهش داده است.

صدها گروه برای دستیابی به واکسن یا راه درمان بیماری کرونا در سراسر جهان فعال شده اند. با این وجود با توجه به چالش های تولید صنعتی و فرآیند پیچیده کشف و آزمایش واکسن بعید است واکسنی که بتواند کرونا را مهار کند تا سال آینده میلادی وارد بازار شود.

در ایران نیز شیوع کرونا تاثیر منفی زیادی بر رشد بازار تجهیزات پزشکی می گذارد. در حالی که تقاضا برای برخی محصولات مثل تجهیزات حفاظت شخصی و ونتیلاتورها افزایش می یابد، تجهیزات لازم برای بیماری های دیگر رو به کاهش می گذارد، چرا که بیشتر منابع بودجه ای برای کنترل و مهار کرونا اختصاص داده می شود.

لازم به ذکر است که حدود ۹۵ درصد بازار تجهیزات پزشکی ایران از طریق واردات تامین می شود. اگرچه شرکت های خارجی بهره خوبی از بودجه اختصاص داده شده به مهار کرونا می برند، اما به دلیل محدودیت های ایجاد شده در زنجیره تجارت، صادرات تجهیزات پزشکی به ایران در سال ۲۰۲۰ محدود خواهد بود.

کرونا از سوی دیگر، تولیدات داخلی تجهیزات ویژه مقابله با کرونا را افزایش داده است. برای مثال تولید ماسک از ۲۰۰ هزار عدد در پیش از شیوع کرونا به بیش از ۶ میلیون عدد رسیده است. کرونا همچنین فرصتی را برای صادرات این گونه کالاها از ایران به کشورهای دیگر فراهم کرده است، اگرچه اولویت به تامین بازار داخلی داده شده است. ایران طی سال های اخیر و حتی پیش از شیوع کرونا به دلیل محدودیت ناشی از تحریم ها، تولید برخی تجهیزات پزشکی در داخل را افزایش داده بود. بر این اساس انتظار داریم در سال ۲۰۲۰ صادرات تجهیزات پزشکی ایران رشد نسبی داشته باشد.

تحلیل SWOT بازار تجهیزات پزشکی

نقاط قوت

* ایران دومین ذخایر بزرگ نفت پس از عربستان و دومین ذخایر بزرگ گاز پس از روسیه را دارد.

* وقوع جرم خشونت آمیز در ایران در سطح پایینی قرار دارد.

* ایران از شبکه حمل و نقلی خوبی در داخل و در ارتباط با همسایگان برخوردار است.

* ایران جمعیت رو به رشدی دارد که هم اکنون بالغ بر ۸۲ میلیون نفر می شود.

* امید به زندگی در کشور رو به افزایش است.

* هزینه های بهداشتی در ایران هر ساله افزایش می یابد.

* ایران بیشترین تعداد بیمارستان را در خاورمیانه دارد.

* بازار تجهیزات پزشکی ایران پنجمین بازار بزرگ در منطقه است.

نقاط ضعف

* بیکاری جوانان در ایران در سطح بالایی قرار دارد.

* به دلیل حمایت های قانون کار از کارگران، هزینه های استخدام در این کشور بالاست.

* تجارت با ایران شدیدا زمان بر است و هزینه های زیادی به صادرکنندگان و واردکنندگان تحمیل می شود.

* تنش در منطقه بالاست و بعضی گروه های تروریستی در آن فعال هستند.

* سیستم یکپارچه مراقبت های بهداشتی در کشور وجود ندارد و چند سازمان مختلف در این زمینه فعالیت دارند.

* هزینه سرانه تجهیزات پزشکی در ایران پایین است.

* تولید تجهیزات پزشکی در ایران ناچیز است و این کشور عمدتا کالاهای بیمارستانی مصرفی تولید می کند.

فرصت ها

* توافق هسته ای می تواند کانالی برای برقراری روابط بهتر با قدرت های جهانی باشد.

* ایران از پتانسیل خوبی برای تبدیل شدن به حلقه تجارت شرق و غرب برخوردار است.

* ایران جمعیت بزرگ، نیروی کار تحصیلکرده و تقاضای رو به رشدی دارد.

* برنامه ششم توسعه ۲۵ میلیارد دلار برای هزینه های بهداشتی اختصاص داده است.

* ایران برنامه ای را برای توسعه گردشگری سلامت و جذب بیماران از منطقه به اجرا گذاشته است.

* بازار تجهیزات پزشکی ایران شدیدا به واردات وابسته است.

* تولید تجهیزات پزشکی در داخل به دلیل تحریم های آمریکا رو به افزایش گذاشته است.

تهدیدها

* احتمال درگیری  با آمریکا یا رژیم صهیونیستی

* آسیب پذیری اقتصاد در برابر نوسان قیمت نفت و گاز

* رکود اقتصادی در اثر شیوع کرونا

* تغییرات نرخ ارز

* مهاجرت نیروی کار ماهر به خارج کشور

* کاهش هزینه های بهداشتی در اثر افت قیمت نفت

* تجهیزات بهداشتی بیشتری در لیست تحریم های وزارت خزانه داری آمریکا قرار بگیرند. صادرات این تجهیزات به ایران منوط به کسب مجوز از دولت آمریکاست.